पंचकर्म म्हणजे काय ?

पंचकर्म म्हणजे काय ?

शरीर शुद्धी करणारी चिकित्सा म्हणजे पंचकर्म होय.बिघडलेले वात,पित्त व कफ हे दोष बाहेर टाकले जातात.पंचकर्म केल्याने आजार समुळ नष्ट होतो.हे शरीर शुद्ध करणारे पाच उपाय  आहेत.म्हणून त्यांना पंचकर्म म्हणतात.ही पंचकर्मे पुढील प्रमाणे आहेत.

1) वमन :-

शरीरात साठलेल्या कफाला उलटीच्या स्वरुपात बाहेर काढणे. विशेषतः कफाचे आजार वारंवार सर्दी,पडसे,खोकला,त्वचेचा विकार यावर चांगला उपयोग होतो.

2) विरेचन :-

शरीरात साठलेल्या पित्ताला शरीरातून बाहेर काढणे.विशेषतः पोटाच्या तक्रारी  आम्लपित्त, सोरायसिस , त्वचारोग,मलावरोधाची तक्रार ,दमा यात याचा चांगला उपयोग होतो.

3)बस्ती :-

शरीरात साठणाया खराब वाताला औषधाचा एनिमा देऊन बाहेर काढणे, विशेषतःवाताचे आजार, कंबरदुखी, गुडघेदुखी, पाठीच्या मणक्याचे आजार, सांधेदुखी, पाळीच्या तक्रारी, पुरुषामध्ये शुक्राणूंची तक्रारी, लैगिक समस्यांत याचा चांगला फायदा होतो.

बस्तीचे उपप्रकार :

१) कटीबस्ती     २)जानूबस्ती      ३) हृदबस्ती

४) रक्तमोक्षण :-

शरीरात तयार होणारया खराब रक्ताला शरीराबाहेर काढणे.त्यासाठी जळुचा वापर करतात. त्वचाविकार, सोरीयासिस, त्वचा काळी पडणे यामध्ये चांगला उपयोग होतो.

५) नस्य :-

नाकात औषधे सोडले जाते. केस गळणे, पिकणे, उंची वाढवणे, डोके दुखणे, मान दुखणे, फिट्सयेणे यात नस्यचा चांगला  उपयोग होतो.

पंचकर्म उपचारपद्धती :-  स्नेहन व स्वेदन पूर्वकर्म तसेच शिरोधारा, अग्निकर्म, आदींचा उपयोग चिकित्सेत केला जातो.

 स्नेहन :-

औषधींनी तयार केलेले तूप, तेल अंगाला चोळून लावणे, याच्या उपयोगाने रक्तपुरवठा व्यवस्थित होतो.स्नायूंची ताकद वाढते, थकवा दूर होऊन मानसिक ताण कमी होतो.शरीराची कांती सुधारून स्नायू पिळदार होतात.वात विकार, पॅरालिसीस, स्मृती कमी असणे,सायटिका,दृष्टी रोग, त्वचा रोग, सोरायसिस इत्यादिंसाठी हे उपयोक्त आहे.

स्वेदन :-

औषधीयुक्त काढ्याच्या वाफेने अंग शेकणे. याचा उपयोग वातविकार, सायटिका, पॅरालिसीस, संधिवात, मुळव्याध, फिशर, कंपवात, हातपाय आखडणे, स्थूलता, कंबर, पाठ, मान आखडणे, धनुर्वात यामध्ये उपयुक्त असतो.

शिरोधारा :-

औषधी सिद्ध तेल, तूप, ताक, यांची धार कपाळावर सोडणे. स्मृतिभ्रंश, निद्रानाश, मानसिक रोग,  अल्झायमर डिसीज, सिझोफ्रेनिया, फिट येणे, कफ विकार, वातविकार, दृष्टीमांद्य, डोके जड पडणे, एकाग्रता वाढविणे इत्यादिसाठी उपयुक्त.

- डॉ.सुमित रघुनाथ साळुंखे

आयुर्वेदाचार्य,पंचकर्म व योग तज्ञ

 संपर्काकरिता थेट Whats App वर मेसेज करा.

संपर्क - डॉ सुमित साळुंखे Call :- 9822 974 748.

|ADVT|पोहचा जगभरातील ग्राहकांपर्यंत क्षणार्धात - सर्व डिजीटल सेवा / वेब पोर्टल्स करिता -Click here/Call- 9890 546 909